Διαδρομή “Άνω θόλος – Εξωκλήσι Κοιμήσεως της Θεοτόκου”

Άνω Θόλος ο πρώτος σταθμός σ’ αυτή την πρώτη διαδρομή. Σημάδι μας, για να μην μπερδέψουμε τη διασταύρωση που μας οδηγεί εκεί, το πάλαι ποτέ εργοστάσιο της «Πορσέλ», πέντε χιλιόμετρα από το Παρανέστι. Στρίβουμε δεξιά και μετά από μια σύντομη ανάβαση φτάνουμε στον οικισμό που βρίσκεται σε υψόμετρο 320 μέτρων. Είναι χτισμένος σε μια ομαλή πλαγιά με θέα προς τη Δύση. Εκτός από μερικούς κτηνοτρόφους, άλλοι κάτοικοι δεν ζουν πια στο χωριό. Αγελάδες κυκλοφορούν ελεύθερες παντού. Μόνο ο περίβολος της εκκλησίας τους είναι απαγορευμένος…

Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική των πετρόχτιστων σπιτιών μας εντυπωσιάζει. Μερικά από αυτά, όπως βέβαια και η απλοχεριά των κατοίκων, εξακολουθούν να μαρτυρούν πατροπαράδοτη αρχοντιά! Ξαναγυρίζουμε στον κεντρικό δρόμο. Μετά από ένα περίπου χιλιόμετρο διαβαίνουμε τη σιδερένια γέφυρα του Αρκουδορέματος και προσπερνούμε την αριστερή διασταύρωση που οδηγεί στο Φράγμα της Πλατανόβρυσης και τα Θερμιά.
Το Αρκουδόρεμα, αυτή η αρχέγονη φλέβα της ιστορίας, κυλά τώρα δεξιά μας. Κινούμαστε σε κατεύθυνση Βορειανατολική και με φορά αντίθετη προς εκείνη της ροής του Αρκουδορέματος. Ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος του επαρχιακού οδικού δικτύου κατευθύνεται προς στους οικισμούς της Σίλλης και της Πρασινάδα.

Η Πρασινάδα, ο δεύτερος σταθμός μας, είναι οικισμός σε υψόμετρο 680 μέτρων. Απέχει από το Παρανέστι δεκαεννέα χιλιόμετρα. Τα τελευταία έξι από αυτά, ίσως τα πιο ανηφορικά, είναι μετά το σημείο που ο δρόμος διακλαδίζεται και η αριστερή ασφαλτοστρωμένη διακλάδωση ανεβαίνει προς την Πρασινάδα, ενώ η δεξιά, η χωμάτινη, συνεχίζει με κατεύθυνση ανατολική. Από το ύψος του οικισμού αγναντεύουμε ένα τοπίο άγριας ομορφιάς. Η βλάστηση την άνοιξη οργιάζει. Η θέα γίνεται ακόμη εντυπωσιακότερη από τον περίβολο της νεότευκτης Ιεράς Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, που χτίστηκε, καθώς λέγεται, στη θέση παλιότερου Βυζαντινού μοναστηριού. Στην Πρασινάδα το ασφαλτοστρωμένο επαρχιακό δίκτυο τελειώνει. Οι οδηγοί συμβατικών αυτοκινήτων καλό είναι να γνωρίζουν ότι το δίκτυο των δασικών χωματόδρομων που κατευθύνεται από εδώ προς Βορρά (προς το δασικό εργοτάξιο της Στάμνας) προσφέρεται, κατά προτίμηση, για τετρακίνητα οχήματα.

Επιστρέφουμε στη διασταύρωση του ασφαλτοστρωμένου δρόμου με το χωματόδρομο. Παίρνουμε το χωματόδρομο οδηγώντας και πάλι παράλληλα προς το Αρκουδόρεμα, το οποίο ελίσσεται ανάμεσα από χαραδρώσεις λίγα μέτρα χαμηλότερα συνοδεύοντάς μας με τον ήχο της ροής του. Κατευθυνόμαστε τώρα προς τον οικισμό των Διποτάμων. Η διαδρομή είναι μαγευτική: επιβλητικά βραχώδη συμπλέγματα σμιλεμένα από τις διαιώνιες ροές των υδάτων μας παρακολουθούν γυμνά ή ντυμένα με τους μεταβαλλόμενους χρωματισμούς μιας οργιαστικής βλάστησης, την οποία συνθέτουν μεσέδες (Βαλανιδιές), σφεντάμια, γαύροι, μελιάρια και κρανιές.

Μετά από μερικά χιλιόμετρα, σε κάποιο σημείο που το ανάγλυφο της κοιλάδας ομαλοποιείται, συναντούμε πινακίδα του Δασαρχείου, η οποία μας πληροφορεί ότι ο πρώτος καταρράκτης της περιοχής βρίσκεται σε απόσταση εξακοσίων μέτρων. Αφήνουμε το αυτοκίνητο και πεζοπορούμε μέχρι την κοίτη του ρέματος, όπου το Δασαρχείο Δράμας έχει εγκαταστήσει ένα ξύλινο κιόσκι.

Μια μικρή σιδερένια γέφυρα συνδέει εδώ τις δυο όχθες του ρέματος. Τη διασχίζουμε και συνεχίζουμε το δρόμο μας για τριακόσια ακόμη μέτρα ακολουθώντας ένα ευκολοβάδιστο μονοπάτι που πλαισιώνεται σε όλο το μήκος του από διάφορα δέντρα (μεσέδες, αγριοκερασιές, οστριές, καρυδιές). Ερείπια, ξερολιθιές και άλλα απομεινάρια ανθρώπινων κατασκευών παρακολουθούν πνιγμένα στο πράσινο το κάθε μας βήμα. Καθώς πλησιάζουμε στον προορισμό μας, το μονοπάτι γίνεται κατηφορικό, ώσπου, στο τέλος, βρισκόμαστε μπροστά στον πανέμορφο καταρράκτη της Αγίας Βαρβάρας. Δεν είναι ιδιαίτερα ψηλός, είναι όμως αληθινά εντυπωσιακός, καθώς σχηματίζει μπροστά του μια μικρή λίμνη περικυκλωμένη από σκλήθρα και ιτιές. Μια πραγματική όαση!

Για την επιστροφή μας στο Παρανέστι μπορούμε να ακολουθήσουμε αντίστροφα την ίδια διαδρομή. Αν όμως αγαπούμε την περιπέτεια και διαθέτουμε τετρακίνητο όχημα, έχουμε και μια εναλλακτική, περισσότερο συναρπαστική, επιλογή. Να συνεχίσουμε για δύο ακόμη χιλιόμετρα προς την κατεύθυνση των Διποτάμων και να στρίψουμε δεξιά στη διασταύρωση που θα μας υποδείξει μια χειρόγραφη σήμανση. Η κατεύθυνση μας είναι τώρα νοτιοανατολική. Περνάμε το Αρκουδόρεμα και ανηφορίζουμε προς τον ερειπωμένο οικισμό Ποταμάκια. Η διαδρομή μας είναι παράλληλη προς το ρέμα της Ντάλιας (εναλλακτικά γνωστό και ως ρέμα της Αγίας Βαρβάρας) που τα νερά του σχηματίζουν τον ομώνυμο καταρράκτη λίγο πριν από την έξοδο τους στο Αρκουδόρεμα. Συνεχίζουμε την πορεία μας με τον ίδιο προσανατολισμό και μετά από πέντε χιλιόμετρα φτάνουμε στο εξωκλήσι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Εδώ κάθε χρόνο, τον Δεκαπενταύγουστο, γίνεται γλέντι τρικούβερτο από τους παλιούς κατοίκους της περιοχής και τους απογόνους τους, που ανταμώνουν εκεί από την παραμονή.

Από εκεί εξακολουθούμε το δρόμο μας και ύστερα από μια περιπετειώδη διαδρομή δεκαεννέα χιλιομέτρων (χωρίς σήμανση) φτάνουμε στη ανατολική έξοδο του Άνω θόλου.
Προσπερνάμε τον οικισμό και μετά από τέσσερα ακόμη χιλιόμετρα μπαίνουμε στο Παρανέστι.