Ελευθέρια

Η Δράμα αποτελεί μια από τις μαρτυρικότερες περιοχές της Ελλάδας. Κατά τη μακραίωνη ιστορία της γνώρισε πολλούς κατακτητές που άφησαν ανεξίτηλα τα σημάδια τους. Η περιοχή, γνώρισε τον θρήνο, τον πόνο και την απώλεια, εξαιτίας των ολέθριων καταστροφών και των πολλαπλών σφαγών. Η 1η Ιουλίου 1913 είναι ημέρα σύμβολο για την περιοχή. Σηματοδοτεί τους αναρίθμητους αγώνες και τις άπειρες θυσίες των Δραμινών για την Ελλάδα. Η Δράμα τιμά τους ήρωες προγόνους της και πραγματοποιεί εκδηλώσεις σε διάφορα σημεία της πόλης στο πλαίσιο του εορτασμού των ελευθερίων Δράμας, κατά την περίοδο του Ιουνίου-Ιουλίου. Η απελευθέρωση της Δράμας ανήκει ιστορικά στο πλαίσιο των πολεμικών επιχειρήσεων που έλαβαν χώρα στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων (1913-13). Ο ελληνικός στρατός υπό την ηγεσία του Συνταγματάρχη Νικόλαου Μιχαλόπουλου Αρκαδικού εισήλθε απελευθερωτής στην πόλη. Γράφει χαρακτηριστικά στο ημερολόγιό του ο Μητροπολίτης Δράμας Αγαθάγγελος: «Χαράς ευαγγέλια! Ελευθερία και Ελευθέρια εορτάζομεν! Κινούμεθα! Ο Ελληνικός μας στρατός νικητής και τροπαιούχος εισήλθεν εις την Δράμαν! Χαρά! Αγαλλίασις! Άσματα! Ελευθερία!». Η απελευθέρωση της Δράμας κατοχυρώθηκε νομικά με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου (28 Ιουλίου 1913), με την οποία τα ελληνικά σύνορα έφτασαν ως το Νέστο και όλη η Ανατολική Μακεδονία προσαρτήθηκε στην ελληνική επικράτεια. Ο δραμινός λαός που είχε υποστεί τα πάνδεινα μέσα στη δίνη της ιστορίας, κατόρθωσε να ενισχύσει και να χαλυβδώσει τη θέλησή του για Ελευθερία, παρά την ακριτική γεωγραφική του θέση και τη συνύπαρξη του με λαούς διαφορετικών εθνικών προελεύσεων.