Οχυρό Λίσσε

Ένα από τα Οχυρά της γραμμής Μεταξά, το Οχυρό Λίσσε, κατασκευάστηκε μέσα στο λόφο που υψώνεται στη πεδιάδα του Κάτω Νευροκοπίου στα ανατολικά του χωριού Οχυρό. Το οχυρό ονομάστηκε Λίσσε από την παλιά ονομασία του χωριού και το χωριό, Οχυρό. Έγινε δηλαδή ανταλλαγή ονομάτων. Αποτελείται από τέσσερις ομάδες στοών (Χελώνες) σε όλη την έκταση του λόφου, με υπόγειες στοές που συνολικά, ξεπερνούν τα 950 μέτρα. Δύο από τα συμπλέγματα των περασμάτων, επικοινωνούν με υπόγειες διαβάσεις, ενώ τα άλλα δύο είναι αυτόνομες αμυντικές εγκαταστάσεις.
Το Οχυρό αρχικά διέθετε πολυβολεία, εγκαταστάσεις για διαμονή και αποθήκευση, δεξαμενές νερού, ηλεκτρογεννήτριες, οπλισμό και θέσεις για στρατιωτικά οχήματα. Το ανθρώπινο δυναμικό του Οχυρού Λίσσε αποτελούνταν από 12 αξιωματικούς και 457 οπλίτες. Λόγω της απαραίτητης μυστικότητας και της ανάγκης για καμουφλάζ, οι εγκαταστάσεις του Οχυρού είναι δυσδιάκριτες και η πρόσβαση σε πολλές από τις εισόδους του είναι αρκετά δύσκολη. Σήμερα, επισκέψιμη είναι μόνο η μια Χελώνη.
Το 1935, λίγο πριν την έναρξη του πολέμου συστάθηκε επιτροπή στις 2 Αυγούστου ώστε να υποβάλλει μελέτη οχυρωματικών έργων προκάλυψης σε αμυντικές επιχειρήσεις. Την υλοποίηση του σχεδίου ανέλαβε η Διοίκηση Φρουρίου Θεσσαλονίκης. Η κατασκευή του έργου, ξεκίνησε οχυρωτικά από την Ανατολική Μακεδονία στο όρος Μπέλες, ως την Κομοτηνή καλύπτοντας μία ζώνη μήκους περίπου 300 χλμ., χωρίς να περιλαμβάνονται σ΄ αυτήν οι επεκτάσεις αντιαρματικών ζωνών και άλλων συμπληρωματικών οχυρώσεων που έφθαναν μέχρι τον ποταμό Έβρο. Κύριος σκοπός της κατασκευής της οχυρωματικής αυτής γραμμής ήταν απλά η συνεχής άμυνα και η απόκρουση μιας αιφνίδιας εχθρικής προσβολής με παράλληλη εξασφάλιση προκάλυψης τμημάτων στρατού εκστρατείας.
Φαίνεται ότι το έργο σχεδιάστηκε με προσωρινό αμυντικό και μόνο χαρακτήρα, προσφέροντας πολύτιμο χρόνο προπαρασκευής στις κύριες δυνάμεις εκστρατείας που θα αντιμετώπιζαν στη συνέχεια αποτελεσματικότερα τον εχθρό. Το 1936 τερματίστηκαν οι εργασίες της Επιτροπής ενώ δόθηκε εντολή για άμεση εκκίνηση των εργασιών κατασκευής για τα οχυρά Ρούπελ, Καρατάς, Μαλιάγκα, Περιθώρι, Λίσσε και Πυραμιδοειδές.
Σήμερα το Οχυρό λειτουργεί ως μουσείο με το εκθεσιακό πρόγραμμα να έχει τέσσερα βασικά χαρακτηριστικά: Το ίδιο το οχυρό, τουλάχιστον στο επισκέψιμο τμήμα που λέγεται «Χελώνη». Υλικά αντικείμενα εποχής. Αναπαραγωγές και κατασκευές. Ψηφιακές εφαρμογές. Στην υποδοχή μπορεί κανείς να κάνει εγγραφή για το παιχνίδι «Follow the Fox». Στον ίδιο χώρο υπάρχουν και τέσσερα εκθεσιακά σημεία.